ΠΑΛΙΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΛΑΤΣΙΔΑΣ:

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής κτίστηκε κατά τον 13ο αιώνα και διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες τον 15ο αιώνα. Είναι ένα παλιό βυζαντινό εκκλησάκι που τις τελευταίες δεκαετίες χρησιμοποιείται ως νεκροταφείο.

 

 

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ

Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής έχει κτιστεί κατά τον 10ο περίπου αιώνα. Έχει δε πρόναο. Παλιά είχε χρησιμεύσει ως Δημοτικό Σχολείο λόγω έλλειψης κτιρίου.

 

 

Η Παναγία η Κεραγωνιώτισσα

Η ιστορία σχετικά με το μοναστήρι της Παναγίας τση Κεραγωνιώτισσας είναι από το 13ο αιώνα.

Βρίσκεται κρυμμένο κάτω από πελώριους ντριγιάδες (δρυς) που προστατεύουν το μοναστήρι από τις καιρικές συνθήκες.

Το περιβάλλον ολόγυρα με τους πελώριους κλώνους τους.

Άλλοι από αυτούς έχουν πάρει μια αφύσικη φορά προς τα κάτω σαν να θέλουν να προστατέψουν κυριολεκτικά τη χάρη της Παναγίας.

Ο G. Gerola όταν περιηγούσε την Κρήτη, ανέφερε στο ημερολόγιό του το 1830 ό,τι η Κεραγωνιώτισσα είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια με βυζαντινές τοιχογραφίες.

Πολλές φορές η Παναγία έχει παρουσιασθεί σε διάφορα άτομα. Άλλοτε πάλι έχει κάνει διάφορα θαύματα.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΤΙΣΙΜΟ ΤΗΣ:

Ήτανε εκείνο τον καιρό μία ζητιάνα από το χωριό Γωνιές, που εγύριζε το Μεραμπέλλο κι εδιακονούντανε. Μιά φορά ενυχτώθηκε όξω από τη Λατσίδα κι εκοιμήθηκε στον ίδιο τόπο που είναι χτισμένη η εκκλησία. Το πρωί εσκώθηκε η ζητιάνα από μια λάμψη που ήκανε βόλτες γύρω γύρω από ένα βάτο.

Επήγε αυτή κοντά στο βάτο και βρήκε το εικόνισμα τση Κοίμησης κι ως εγύριζε στο χωριό της, επέρασε από το μοναστήρι της Κεράς και το ‘δειξε στσοι καλογέρους, που το κρατήξανε.

Την άλλη μέρα όμως το εικόνισμα δεν ήτανε στη θέση που το ‘χανε βαρμένο οι καλόγεροι.

Ένας καλόγερος επήγε στις Γωνιές, γύρεψε τη ζητιάνα και τσ’ είπε να πάνε μαζί να του δείξει που εβρήκε το εικόνισμα.

Ήρθανε εδώ στο χωριό, ήδειξε το βάτο η διακονιάρα, βρήκανε το εικόνισμα στη θέση του και ο καλόγερος το πήρε πάλι στο μοναστήρι ντου, μα τη νύχτα ήφυγε πάλι η Παναγία από το Μοναστήρι τση Κεράς κι ήρθε στο βάτο.

Είδανε κι από ‘δανε οι καλόγεροι, αποφασίσανε και ήρθανε όλοι μαζί εκεί που ήταν ο βάτος, εσυντράμανε και οι χωριανοί, χτίσανε την εκκλησία και βάλανε μέσα την εικόνα.

Επειδή η ζητιάνα ήταν από τσι Γωνιές και οι καλόγεροι που πρωτοστατήσανε ήσανε από το μοναστήρι της Κεράς, εβγάλανε την Παναγία, Κεραγωνιώτισσα, όπως την ακούμε και σήμερο.

ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ:

Ένας άλλος χωριανός ο Λευτέρης ο Στολίδης διηγήθηκε το θαύμα στην κατοχή όπως εκείνος το θυμάται.

<<Στην εκκλησία την Κεραγωνιώτισσα είχαν πυρομαχικά και τρεις φρουροί Ιταλοί στην καταγωγή φρουρούσαν την περιοχή φοβούμενοι μήπως γίνει κανένα σαμποτάζ. Επειδή όμως οι Ιταλοί είχαν κόψει όλους τους ντριγιάδες της περιοχής τους οποίους χρησιμοποιούσαν για καυσόξυλα και έμεναν μόνο οι ντριγιάδες τση Παναγίας τση Κεραγωνιώτισσας, γι' αυτό είχαν προγραμματίσει να τους κόψουν την επόμενη μέρα τους υπόλοιπους...

Τη νύχτα όμως και ενώ ο Ιταλός ξάγρυπνος φρουρούσε, βλέπει ένα φως από την μεριά του δρόμου να κατεφθήνεται προς την εκκλησία. Φωνάζει ο στρατιώτης Αλτ παρόλα (σύνθημα) αλλά τίποτα, το φως κινούνταν στο σκοτάδι προς την κατέφθηνση της εκκλησίας. Ξαναφωνάζει ο Ιταλός κέ σέ (ποιός είσαι;που πας), Αλτ sparare δηλ. θα πυροβολήσω, καμία όμως απάντηση δεν πήρε ο φρουρός. Τότε πλησιάζει τους άλλους φρουρούς που κοιμόνταν και τους λέει σηκωθείτε κάποιο φως βλέπω να κινείται και δεν με υπακούει μόνο να δούμε τι θα κάνουμε. Τότε ειδοποιούν το Διοικητή (Σότο τενέντε= ο Διοικητής) που έμενε στο χωριό Λατσίδα και τον ενημερώνουν για το γεγονός και ανήσυχος τηλεφωνεί στον Στρατηγό Κάρτα και του περιγράφει τι συνέβει. Όμως αποφασίζουν να κόψουν τα δέντρα τση Παναγίας. Τότε το φως συνέχιζε να τρέχει γύρω από την εκκλησία και οι φρουροί έτρεμαν από τον φόβο μη ξέροντας τι ήταν τέλος πάντων αυτό. Τότε σκέφτηκαν τα δέντρα τση Παναγίας και ο ένας Ιταλός άρχισε να φωνάζει <<Μαντόνα μία...>> δηλαδή Παναγιά μου, Παναγιά μου, κάνοντας το σημείο του σταρου. Μόλις ειδοποιήθηκε ο στρατηγός Κάρτας τους έδωσε εντολή να μη κόψουν τα δέντρα της εκκλησίας γιατί δεν θέλει η χάρη τζη να κοπούν οι νριγιάδες που στέκονται ακοίμητοι φρουροί γύρω της.

Ακόμη όμως κατά την κοπή των τριγιάδων ήταν παρόντες από το χωριό ο Γιωργακάκης ο Γιάννης πατέρας του Μανόλη του Γιωργακάκη που τα διηγόνταν μετά στο χωριό όπως το είδε ο ίδιος αφού ήταν αγκαρία την ίδια μέρα. Η αφήγηση έγινε 8/8/2003 από τον Λευτέρη Στολιδη. Τότε που συνέβει το περιστατικό ήταν σε ηλικία που ακόμη θυμάται τους ίδιους τους Ιταλούς που επί μέρες δεν μπορούσαν να συνέλθουν από το σοκ που υπέστησαν εξ' αιτίας του φόβου. Ο ίδιος ο Ιταλός που του συνέβει το θαύμα του το είχε περιγράψει με κατάνυξη και δέος.